Драўляных спраў майстар Іван Карабейка з Замшан (Маларыцкі раён)
У Маларыцкай раённай бібліятэцы адкрылася выстава работ Івана Карабейкі “Драўляных спраў майстар”, якая працягвае арт-праект “Свет хобі”, распачаты ўстановай культуры шэсць гадоў таму. За гэты час у ім змаглі прыняць удзел многія таленавітыя жыхары горада і раёна розных прафесій і ўзростаў, прадэманстраваўшы ўласнае майстэрства. Цяпер чарга за замшанскім майстрам-разьбяром Іванам Міхайлавічам. На працягу некалькіх тыдняў маларытчане змогуць знаёміцца з яго работамі.
Дэкаратыўнай апрацоўкай дрэва Іван Карабейка сур’ёзна захапіўся пасля таго, як вярнуўся са службы ў арміі. Пачыналася ўсё са звычайнай цікаўнасці і заняткаў у вольны час дзеля ўласнага задавальнення.
– Хацелася паспрабаваць, ці атрымаецца, – гаворыць Іван Міхайлавіч. – Першыя спробы аказаліся ўдалымі. Гэта падахвоціла да далейшай творчасці, стала паступова зацягваць. Усяму вучыўся сам. Неяк непрыкметна захапленне само па сабе перайшло ў прафесію. Вырабы-сувеніры з дрэва мне падабаліся з дзяцінства. Памятаю, што ў магазінах, дзе яны прадаваліся, я мог падоўгу знаходзіцца ля вітрын. Некаторыя сувеніры з дазволу прадаўцоў браў у рукі і ўважліва разглядаў з усіх бакоў.
Разьбярства на некалькі гадоў для Івана Карабейкі стала асноўнай працай. Ён уладкаваўся майстрам па разьбе ў Кобрынскім вучылішчы мастацтваў, пазней шчыраваў у калгаснай брыгадзе разьбяроў в. Астрамечава. А ў 1992 годзе ў Івана Міхайлавіча з’явілася ўласная сталярная майстэрня. Гэта адкрыла яму прастор для бязмежнай творчасці.
Калі выйшаў на заслужаны адпачынак, з Астрамечава пераехаў на пастаяннае месца жыхарства ў бацькоўскі дом у Замшаны, дзе і захапіўся вырабам сувеніраў з дрэва. Цяпер Іван Карабейка афіцыйна зарэгістраваны як рамеснік і прадае свае вырабы. Іх набылі ўжо жыхары Германіі, Польшчы, Расіі. Работы майстра дэманстраваліся падчас правядзення “Славянскага кірмашу”, фестываляў “Пінскі карагод”, раённых і абласных дажынак.
Некаторы час Іван Міхайлавіч у асноўным выразаў з дрэва лыжкі з мудрагелістымі разнымі ручкамі, пазней з’явіліся міскі, вазы, гаршочкі, хлебніцы, фруктоўніцы, ладдзі…Цяпер майстар большасць сваіх вырабаў аплятае яшчэ і тонкімі карэньчыкамі з сасны. Гэта ім надае яшчэ большую прыгажосць і прывабнасць.
– Іван Міхайлавіч, якое дрэва найлепш паддаецца апрацоўцы?
– Для мастацкай работы найлепш падыходзіць ліпа. Яе драўніна мяккая, аднастайная, белага колеру, з лёгкім ружовым адценнем, аднолькава добра рэжацца і ўздоўж, і ўпоперак валокнаў, практычна не рэпаецца і не карабаціцца, добра паліруецца. Выразаю таксама з асіны, дуба, ясеню, яблыні, ліпы, вольхі.
– А з чаго пачынаецца любы ваш выраб?
– Як раскалоў палена, так і пачынаецца працэс творчасці (усміхаецца). Усё адбываецца непасрэдна падчас работы. Нейкіх эскізаў загадзя не раблю. Выдзёўбваю найперш сярэдзіну, а там прыкідваю, даю ход фантазіі, што можа атрымацца. Спачатку працую толькі сякерай, а пасля пры дапамозе розных стамесак даводжу да толку выбраную форму, аздабляю выраб узорамі.
– Іван Міхайлавіч, кажуць, што раней вы дапамагалі прадаваць сувеніры ў адным з магазінаў Маларыты?
– Так, але ўскосна, бо за прылаўкам ні разу не стаяў. Справа ў тым, што ў магазіне па пэўных прычынах часам бракаваліся сувеніры: нешта ў іх то адламаецца, то патрэскаецца, вышчарбіцца, паб’ецца… Прадаўцы прасілі мяне такія рэчы парамантаваць. Я іх прыводзіў, як кажуць, у належны стан, надаваў таварны выгляд. Усе як адзін адрамантаваныя мною сувеніры на паліцах не залежваліся, а раскупляліся.
Іван Карабейка разьбярствам займаецца на працягу года, але найбольш спрыяльны час для творчасці – зіма. З надыходам цёплых дзён ён любіць папрацаваць яшчэ і на агародзе.
Мікалай НАВУМЧЫК.