“Хаціславяне”: стварэнне і станаўленне калектыву (Маларыцкі раён)

Народнаму ансамблю  на­роднай песні і музыкі “Ха­ціславяне” ўжо трыццаць адзін год. Ён быў створаны ў чэрвені 1988 го­да па іні­цыятыве дырэктара Ха­ці­слаўскага СДК Галіны Хомік. Галіна Іванаўна з’яўляец­ца не толькі заснавальнікам ка­­лек­тыву, але і нязменным яго кі­раўніком, рэжысёрам, пас­таноўшчыкам, сцэнарыстам і ідэйным натхняльнікам. Ця­пер “Хаціславяне” – адзін з самых вядомых на Ма­ла­рытчыне твор­­­чых ка­лек­тываў, які вя­дзе ак­тыўную канцэртную і гаст­роль­ную дзейнасць, прымае ўдзел у розных аглядах, кон­кур­сах, фес­тывалях не толькі ў Бе­ларусі, але і за яе межамі.

Народны ансамбль  народнай песні і музыкі мае свой творчы почырк. За гады існавання калектыў стаў своеасаблівай візітнай карткай аграгарадка і нават раёна. Песенная твор­часць калектыву багатая, са­мабытная, выдзяляецца шмат­граннасцю і непаўторным свое­асаблівым каларытам.

У ас­нове рэпертуару – народныя беларускія, рускія, украінскія і мясцовыя песні ў апрацоўках. Кожны год ён абнаўляецца і папаўняецца новымі цікавымі творамі. “Хаціславяне” з моманту стварэння ўзнагароджаны амаль сотняю розных грамат, падзяк, дыпломаў. Яны атрыманы на творчых спаборніцтвах у Бе­ларусі, на Украіне і ў Польшчы. У 1992 годзе за высокае вы­ка­нальніцкае майстэрства  “Ха­ціславяне” атрымалі заслужанае званне “Народны”. З таго мо­манту калектывам яно было пацверджана ўжо дзевяць разоў. У маі 2018 года “Хаціславяне” сталі ўдзельнікамі тэлепраграмы “Наперад у мінулае”, якая пры­свечана спрадвечнай песеннай культуры Беларусі.

– Пачынаць было цяж­кавата, – гаворыць Галіна Хомік. – Стварыць, як кажуць, з нуля  і без падтрымкі прафесійны вяс­ковы калектыў, паставіць яго на ногі, адшліфаваць вы­ка­нальніцкае майстэрства – спра­­ва не аднаго дня. Аднак ад пастаўленай мэты ні пры якіх абставінах вырашыла не адмаўляцца. Былі, безумоўна, узлёты і па­дзенні, поспехі, перамогі і горыч расчараванняў, няўдач. Але ніколі рукі не апускала перад любымі перашкодамі. Многа гузакоў было набіта, пакуль стварыла тое, да чаго імкнулася, чаго хацела душа. А мне заўсёды хацелася радаваць песнямі сваіх гледачоў, дарыць ім радасць і шчасце.

Напачатку Галіна Хомік у Ха­ціславе паспрабавала стварыць невялікі фальклорны калектыў. Праз некаторы час на сцэне Хаціслаўскага СДК мясцовых жыхароў сваёй творчасцю стала радаваць “Хаціславяначка”. У ёй напачатку спявала толь­кі пяць жанчын. Звонкія, гала­сістыя, яны адразу кранулі  гледачоў, заваявалі іх любоў,  павагу і сімпатыю. З цягам часу калектыў стаў папаўняцца новымі ўдзельнікамі. У фармаце фальклорнага калектыву ста­ла неяк цесна. Гэта як бы аб­мяжоўвала ў творчасці, не давала вышыні і шырыні па­лёту. Таму ў 2002 годзе ўзнікла ідэя перайменаваць яго ў народны ансамбль песні і музыкі. Разам з гэтым прыйшла і яго назва – “Хаціславяне”. 

Гэта дало магчымасць не толькі выконваць фальклорныя творы, але і выкарыстоўваць інструментальную музыку, аў­тарскія песні і апрацоўкі. У 2002 годзе ў калектыве з’яві­ліся мужчыны. Значны ўклад у развіццё, станаўленне і пра­фесійны рост  “Хаціславян” унеслі Анатоль Барысюк і Эдуард Пішчык. Прыкметна пашырыўся рэпертуар калектыву. Ён шмат эксперыментаваў, шукаў свой шлях да гледача. Дзе яшчэ можна было убачыць, як не падчас выступлення “Хаціславян”, каб самадзейныя артысты ігралі не толькі на гармоніку, баяне, дудцы, кантрабасе, бубне, але і побытавых прыладах што­дзён­нага ўжытку: збанах, вілках, пілах, маслабойках, ка­чалках… Стваралася незабыўнае ўра­жанне. А як спявалі “творчыя жылкі” калектыву: Таццяна Жу­чок, Любоў Смаль, Лідзія Мірчук, Надзея Плашкевіч, Ева Саўчук, Рыгор Ківачук, Марыя Майсейчук, Еўдакія Дзірук, Марыя Зуева. Не менш “галасістымі” з’яўляюцца цяпер Валянціна Панчук,  Вольга Ківачук, Алена Краўчук, Алена Мірчук.

– Галіна Іванаўна, рухаць куль­туру, няхай нават і ў агра­га­радку, –  цяпер справа нялёгкая. Ды і кашалёк ад гэтага не вель­мі  папоўніцца. Як вам удаецца вясковага жыхара раз­ва­рушыць, каб ён вечарам прыйшоў на  рэпетыцыю ці кінуў сваю гаспадарку і на некалькі дзён паехаў на чарговае фес­тывальнае выступленне? – ці­каўлюся ў Галіны Хомік.

– Я нават не ведаю, як пра­вільна адказаць на гэтае пытанне, – усміхаецца Галіна Іванаўна. – Такія ўжо мы і ёсць, “Хаціславяне”: згуртаваныя ад­надумцы, якія гараць адной творчай ідэяй. Цяпер некаторыя з “Хаціславян” выступаюць і ў іншых калектывах, але зна­ходзяць час, каб выязджаць на гастролі ў складзе хаціслаўскага народнага ансамбля народнай песні і музыкі.

Нас цесна аб’ядноўвае фаль­­клор, – працягвае Галіна Іва­наўна. –  У ім чэрпаем сілы і нат­хненне. Фальклорныя творы з’яў­ляюцца асновай рэпертуару нашага калектыву. У песнях і танцах у мастацкай форме вы­явіліся адчуванне прыгажосці жыцця, любоў да яго, а таксама  эмацыянальнасць, вобразнасць, тэмперамент і характар народа.

…Між іншым, у сферы куль­туры Маларытчыны Галіна Хомік працуе з ліпеня 1988 года, калі і была назначана дырэктарам Хаціслаўскага СДК. Любімай справе жанчына аддае ўсе свае сілы, багаты вопыт, веды і вольны час. Можна толькі па-добраму пазайздросціць яе самаадданай працы, невычэрпнаму энту­зіязму, жыццёвай энергіі, твор­чаму гарэнню. У Галіны Хомік і Вячаслава Краўчука, Віктара Галавія, Алены Чэрнікавай яшчэ шмат розных нерэалізаваных задумак, творчых планаў, ідэй, якія яны імкнуцца ўвасобіць на сцэне ў новых песнях, танцах, абрадавых пастаноўках.

Мікалай НАВУМЧЫК.